CẢI THIỆN NĂNG SUẤT CHĂN NUÔI THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG LECITHIN VÀ LYSOLECITHIN LÀM CHẤT NHŨ HÓA TRONG THỨC ĂN
Nhu cầu về khẩu phần ăn giàu năng lượng trong ngành chăn nuôi gia cầm phát triển nhanh đã gia tăng đáng kể trong vài thập kỷ gần đây, chủ yếu nhờ những tiến bộ trong tiềm năng di truyền và hiệu quả sản xuất. Việc xây dựng công thức thức ăn phù hợp với độ tuổi, điều kiện môi trường và tiềm năng di truyền đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa hiệu suất chăn nuôi gia cầm. Để gia tăng giá trị dinh dưỡng và hiệu quả của các khẩu phần này, các chất phụ gia thức ăn đã trở nên không thể thiếu.
Trong số nhiều loại phụ gia thức ăn hiện có, chất nhũ hóa nổi bật bởi vai trò cải thiện khả năng sử dụng chất béo trong khẩu phần – một nguồn năng lượng chính trong dinh dưỡng gia cầm, bao gồm cả chất béo từ thực vật và động vật.
Các chất nhũ hóa như lecithin và lysolecithin giúp cải thiện khả năng tiêu hóa và hấp thu chất béo bằng cách tăng khả năng phân tán chất béo trong đường tiêu hóa. Quá trình này hỗ trợ chuyển hóa lipid hiệu quả hơn và tăng khả năng hấp thu dưỡng chất, từ đó góp phần cải thiện hiệu suất tăng trưởng, khả năng tiêu hóa dinh dưỡng và hiệu quả sử dụng thức ăn.
Lecithin và dạng thủy phân – lysolecithin – được sử dụng rộng rãi nhờ vào hiệu quả trong việc tăng khả năng sinh khả dụng của chất béo và tính tương thích cao với khẩu phần ăn của gia cầm.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những lợi ích tiềm năng của việc bổ sung lecithin. Ví dụ, nghiên cứu của Ali Siyal và cộng sự (2017) cho thấy rằng gà thịt được nuôi bằng khẩu phần có bổ sung 0,10% lecithin đạt mức tăng trọng hàng ngày và hiệu quả chuyển hóa thức ăn cao hơn so với nhóm đối chứng và nhóm có mức bổ sung thấp hơn. Đồng thời, khả năng tiêu hóa của vật chất khô, chiết ether và protein cũng được cải thiện rõ rệt ở các mức bổ sung cao hơn. Cụ thể, vào ngày thứ 21, khả năng tiêu hóa vật chất khô, chiết ether và protein ở nhóm được bổ sung 0,10% lecithin cao hơn đáng kể so với nhóm 0,05% và nhóm đối chứng (Ali Siyal và cs., 2017).
Trong sản xuất trứng, việc bổ sung lecithin đã được ghi nhận là có liên quan đến sự cải thiện về trọng lượng trứng, màu sắc lòng đỏ và điểm Haugh (chỉ số đánh giá chất lượng lòng trắng trứng), mặc dù ảnh hưởng của nó đến khối lượng trứng, sản lượng trứng và lượng thức ăn tiêu thụ vẫn chưa nhất quán (Attia và cs., 2009; Mandalawi và cs., 2015; Hu và cs., 2022). Ngoài ra, việc bổ sung lecithin ở mức 6% như một nguồn năng lượng trao đổi bổ sung đã làm tăng đáng kể tỷ lệ lòng đỏ và điểm Haugh (Attia và cs., 2009).
Qua những phân tích tổng hợp này nhấn mạnh tác động đáng kể của việc bổ sung lecithin và lysolecithin đến nhiều chỉ tiêu về năng suất sản xuất và sinh lý ở gia cầm. Các chất nhũ hóa, được phân loại là phụ gia thức ăn, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng sử dụng chất béo – nguồn năng lượng thiết yếu trong khẩu phần. Việc bổ sung các chất nhũ hóa vào khẩu phần ăn của gia cầm giúp ổn định khả năng hấp thu chất béo và dầu trong cơ thể, từ đó cải thiện khả năng tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất.
Chất béo và dầu không chỉ là thành phần chủ lực để đáp ứng nhu cầu năng lượng cao ở gia cầm, mà còn giúp giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu thô chính – một biện pháp tiết kiệm chi phí quan trọng trong ngành chăn nuôi đang phát triển nhanh chóng.
Mức bổ sung tối ưu của lecithin và lysolecithin đã được xác định, với sự khác biệt tùy thuộc vào loài gia cầm và giai đoạn nuôi. Những phát hiện này cung cấp những hiểu biết hữu ích trong việc tối ưu hóa khẩu phần ăn, nâng cao hiệu suất chăn nuôi, cải thiện khả năng sử dụng dinh dưỡng và tăng năng suất tổng thể.
Đặc biệt, nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều chỉnh chiến lược bổ sung phù hợp với từng loài và từng giai đoạn phát triển. Đối với gà thịt, mức bổ sung lecithin khuyến nghị là:
- 21,3 g/kg thức ăn trong giai đoạn starter
- 26,5 g/kg trong giai đoạn finisher
- 22,5 g/kg cho cả chu kỳ nuôi.
Mức bổ sung lysolecithin tương ứng là:
- 11,7 g/kg thức ăn trong giai đoạn starter
- 15,1 g/kg trong giai đoạn finisher
- 15,3 g/kg cho cả chu kỳ nuôi.
Ngoài ra, mức bổ sung lecithin tối ưu cho các loài gia cầm khác là:
- 53,2 g/kg cho gà đẻ,
- 2,43 g/kg cho vịt,
- 3,84 g/kg cho gà tây.
===========================
Thông tin chi tiết xem tại: https://doi.org/10.1080/1828051X.2025.2462408
